Vandaag wordt Senua’s Saga: Hellblade II uitgebracht. Onder de vlag van de Xbox Game Studios is door de Britse gamestudio Ninja Theory de afgelopen zes jaar aan het vervolg van Hellblade gewerkt. In aanloop naar de release van Hellblade II heb ik de game mogen spelen. In deze spoilervrije review deel ik graag mijn indrukken van Senua haar reis door IJsland.
In 2017 werd Hellblade: Senua’s Sacrifice exclusief voor de PlayStation uitgebracht. Na de overname van Ninja Theory door Microsoft werd de game in 2018 ook op de Xbox uitgebracht. De game van Ninja Theory wist de harten van spelers te veroveren. In Senua’s Sacrifice kropen spelers in de huid van Senua, een vrouwelijke krijger die gebaseerd is op de Keltische godin Senuna. Het verhaal van ‘Hellblade I’ speelde zich af tijdens de vroege middeleeuwen, waarin Senua behoort tot de Picten, een Keltische stam die op de Orkney-eilanden ten noorden van Schotland leeft. Senua is in diepe rouw om de overledenen en is bereid een offer te brengen, waarvoor zij naar Helheim (ook wel Helgard) afreist.
Senua’s verhaal en lijdensweg maakten in 2017/2018 diepe indruk, vooral door de sterke verhaalvertelling en de wijze waarop deze werd gebracht. Het hoofdpersonage Senua draagt de last van haar verleden, wat zich bij haar uit in psychoses: stemmen en visioenen die alleen zij waarneemt. Dergelijke psychische thema’s kwamen vóór Senua’s Sacrifice ook wel eens in videogames voor, maar dan meestal in de vorm van een ‘evil villain’ waartegen gevochten moest worden. In Senua’s Sacrifice was het gevecht dat spelers leverden echter niet tegen een absurd neergezette vijand, maar werd de strijd in het hoofd van Senua gevoerd. Een unieke ervaring waarvoor Ninja Theory in de jaren na de release de nodige impact-awards heeft gewonnen.
Inmiddels is het zes jaar na de release van Hellblade: Senua’s Sacrifice tijd voor een vervolg. Het vervolg heet Senua’s Saga: Hellblade II. De game is ook nu weer door Ninja Theory ontwikkeld en wordt door de Xbox Game Studios uitgebracht. Weten zij de hoge verwachtingen waarmee de game in 2019 aangekondigd werd ook waar te maken?
Reis door IJsland
Senua’s Saga: Hellblade II volgt direct op de laatste gebeurtenissen van de eerste game, waarin Senua voor de laatste keer afscheid nam van haar geliefde Dillion. In Senua’s Saga begint deel twee van Senua’s reis. Vastberaden om ervoor te zorgen dat niemand ooit hetzelfde lot als Dillion ondergaat, reist zij af naar IJsland.
In Senua’s Saga zien we een sterkere en fellere Senua. Hoewel ze nog steeds wordt geplaagd door haar psychoses, heeft zij haar chaotische binnenwereld meer geaccepteerd. Er is een soort berusting ontstaan. Haar verdriet is verwerkt en het overlijden van haar geliefde moet betekenis gaan krijgen. Dillion’s dood mag niet voor niets zijn en om definitief vrede met het lot te vinden. Op dit punt beginnen spelers hun reis met Senua, namelijk op een boot naar IJsland. Wat volgt is een zes tot acht uur durende cinematische ervaring die ik zelden zo intens heb beleefd.
Het eerste dat me opviel, is de enorme stap die de studio op visueel vlak heeft gemaakt. Hellblade I zag er al indrukwekkend uit, maar Hellblade II is echt next-level! In “alles over de locaties in Hellblade II” heb ik gezien hoe de ontwikkelaars satellietgegevens en drone-gebaseerde fotogrammetrie hebben gebruikt om IJsland als setting zo levendig mogelijk op het scherm te brengen. Nu ik de game ook heb kunnen spelen, heb ik mogen ervaren dat dit de ontwikkelaars goed is gelukt. De locaties in Senua’s Saga zien er levensecht en adembenemend mooi uit.
Er is veel aandacht besteed aan de kleinste details, zoals de kleurverschillen en texturen van rotsen en vegetatie. De manier waarop het licht door de landschappen speelt en hoe weersomstandigheden dynamisch veranderen, voegt nog meer diepte toe aan de visuele ervaring. Met name in de belichting- en schaduweffecten lijkt Ninja Theory flinke stappen te hebben gezet. Reflecties in de kleinste poeltjes water worden schitterend weergegeven. Wanneer het regent, zie je de regenglans op Senua’s huid weerspiegelen. Sprankelende fakkels zorgen voor speelse lichtreflecties en schaduweffecten. Ik ben langs prachtige locaties gekomen: uitgestrekte landschappen, vulkanische gebieden en diepe grotten met kabbelende beekjes. De visuele pracht en praal vraagt veel van de Xbox Series X, maar de ontwikkelaars hebben er alles uit weten te halen en de performance is stabiel.
De omgevingen zien er zeer realistisch uit, wat vooral resulteert in een meeslepende ervaring. Hoewel de strijd die Senua voert op geen enkel moment uit het oog verloren raakt, vormen de mooie omgevingen voor mij als speler een fijne en welkome afwisseling. Er zijn tal van momenten waarop er even een paar seconden van rust te ervaren is en Ninja Theory weet op deze momenten visueel uit te pakken. Ik weet zeker dat de toegevoegde photo mode bij spelers overuren gaat draaien.
Het is mede door de gedetailleerd uitgewerkte wereld dat het verhaal van Senua ook daadwerkelijk als een reis voelt. De tijd vliegt voorbij en ieder deel in de wereld voelt uiterst uniek en authentiek aan. Er zijn weinig games waarbij ik dit gevoel zo sterk heb gehad; onder andere Life is Strange 2 en The Last of Us 2 komen in me op. Het gevoel van reizen wordt nog eens extra versterkt door de verschillende personages die op Senua haar pad komen.
Top acteerwerk
Senua’s Saga weet een ijzersterk verhaal te vertellen, en dit verhaal is mede dankzij het overtuigende acteerwerk van Melina Juergens zo krachtig neergezet. Net als in het eerste deel zien we Juergens opnieuw de rol van Senua vertolken. En hoe!
Tientallen dagen zijn er met haar in de studio’s van Ninja Theory doorgebracht. Al haar bewegingen zijn opgenomen, waarbij haar mimiek en lichaamshouding zijn vastgelegd, en haar emoties zijn uitgebeeld. Juergens begrijpt als geen ander het verhaal van Senua en weet met haar expressie de reis van Senua op unieke wijze tot uitdrukking te brengen. Het is vrijwel zeker dat Juergens zichzelf tijdens dit ontwikkelproces tot het uiterste heeft gedreven en dat zij dit ook heeft waargemaakt.
Er zijn momenten waarop Senua door kleine ruimtes tussen rotsen moet kruipen, en de angst is dan duidelijk in haar ogen te zien. Ook zijn er natuurlijk vele momenten waarop Senua verscheurd wordt door tegenstrijdige stemmen, vaak afgewisseld met een strijd die vervolgens geleverd moet worden. Senua’s emoties gaan alle kanten op. Het hele spectrum van angst, schuld, schaamte, boosheid, wrok en verdriet komt voorbij. Elke keer is het overtuigend en wordt de speler meegenomen in Senua’s binnenwereld.
Juergens acteerwerk is prijzenswaardig. Zij weet de speler mee te nemen in Senua haar verhaal, zonder over de top te gaan en doet dit met veel respect en ontzag voor de psychische thema’s die in Senua’s Saga aan bod komt.
Geluiden uit ieder hoekje en gaatje
Met allerlei ‘best audio design’-awards voor Senua’s Sacrifice, lagen de verwachtingen voor Senua’s Saga hoog. Na Senua’s Saga uitgespeeld te hebben, concludeer ik opnieuw dat de geluidstechnici bij Ninja Theory absolute wizards zijn.
De game heb ik grotendeels met een headset op gespeeld, en de ervaring die je dan voorgeschoteld krijgt, is ongekend. Uit ieder hoekje en gaatje van de game komen geluiden, waardoor ik mij als speler echt in de wereld van Senua waan. Het is echter niet alleen de wereld waarin ik mij waan, maar ook het brein van Senua.
Overal om mij heen hoor ik de stemmen die Senua beleeft. Boze stemmen die haar zeggen dat ze een mislukkeling is, steunende stemmen die zeggen dat ze door moet zetten, en wantrouwende stemmen die Senua instrueren andere mede-reizigers niet te vertrouwen. Deze stemmen hebben allemaal hun oorsprong in Senua’s levensgeschiedenis, en gaandeweg ontrafel je als speler een deel van de betekenis van deze stemmen.
De stemmen voelen levensecht, mede door de implementatie van 3D-audiotechnieken en Senua’s mimiek en reactie op de stemmen. Op meerdere momenten heb ik de headset echt even af moeten doen, om niet overspoeld te raken. Senua’s verhaal is heftig en de manier waarop dit gebracht wordt is dat ook. De samenwerking van de gameontwikkelaars van Ninja Theory met experts in neuroscience, psychologen en ervaringsdeskundigen met psychose heeft wat mij betreft wederom geresulteerd in een unieke ervaring van de psychotische belevingen van Senua.
Het verhaal is de gameplay
Het moge duidelijk zijn dat Senua’s Saga: Hellblade II een visueel meesterwerk is met een ijzersterk verhaal en top acteerwerk. Over de gameplay heb ik lang nagedacht. Wat wil ik hierover schrijven? Feitelijk bestaat de gameplay uit relatief eenvoudige puzzels en combat.
De puzzels in Senua’s Saga zijn vergelijkbaar met die in Senua’s Sacrifice. Ook in de nieuwe game van Ninja Theory zijn de puzzels een onderdeel van haar psychotische waarneming. Door spelers de wereld via haar manier te laten bekijken, ‘unlocken’ ze nieuwe delen van de wereld om Senua’s reis te vervolgen. De puzzels zijn nooit echt ingewikkeld en voelen aan als een integraal onderdeel van het verhaal. Ze worden op logische momenten in het verhaal aangeboden. Waar ik in Senua’s Sacrifice soms vond dat er iets te veel environmental puzzels waren, vind ik de balans in Senua’s Saga beter. Het puzzelen voelt minder als een doel op zich.
Senua verdient een plek tussen de meest iconische personages in videogames.
De combat in Senua’s Saga is in de basis vergelijkbaar met het vorige deel, maar er zijn enkele verschillen op te merken. In de eerste plaats voelen de bewegingen die Senua maakt veel authentieker en echter aan. In een interview met de ontwikkelaars las ik eens dat zij 70 dagen in de studio hebben gezeten om bewegingen via motion capture op te nemen. Ter vergelijking, voor Senua’s Sacrifice had de studio hiervoor twee dagen uitgetrokken. De inspanningen die Ninja Theory hiermee geleverd heeft, betalen zich uit. Als speler heb ik ervaren dat ik tijdens de gevechten veel meer Senua was. De bewegingen die Senua maakt voelen en ogen levensecht, de besturing responsief. Ook de camerapositie heeft hierin een belangrijk aandeel. Het merendeel van de combat is de camerapositie vlak achter Senua gepositioneerd. Hierdoor komt de wereld rondom Senua nog overweldigender over. Als speler ben je op dit moment Senua en dit gevoel wordt versterkt door de forse feedback die je via de controllers krijgt. De zwaardgevechten hebben voelbaar impact en de strijd die Senua voert voelt zwaar. Maar de overlevingsdrang bij Senua is voelbaar groot: ‘I am a child, with an animal soul’.
Ook zien de gevechten er gepolijster uit. Real-time combat wordt afgewisseld met visueel indrukwekkende cinematics. De combat blijft in de basis eenvoudig, maar voelt wel een stuk soepeler dan in de voorganger. Ook valt op dat het geweld in de combat veel explicieter is. Senua is een echte krijger en de beelden die spelers voorgeschoteld krijgen zullen dit duidelijk maken.
De perfecte game?
Zoals je inmiddels ook wel gezien hebt, geef ik de game een 10. Daarover wil ik nog het volgende kwijt: een cijfer geven aan kunst en entertainment is vanzelfsprekend volledig subjectief. Door Senua’s Saga een 10 te geven, wil ik niet zeggen dat de game objectief gezien perfect is. Er bestaat wat mij betreft geen objectieve perfectie in video games. Ondanks de gegeven 10, heb ik wel enkele bedenkingen en overwegingen.
Zo zijn er momenten in de game die zich er uitstekend voor geleend zouden hebben om Senua een keuze te laten maken, waardoor ik als speler nog meer het gevoel zou kunnen krijgen in Senua’s huid te kruipen. Ook zou ik graag nog meer van Senua’s geschiedenis gezien hebben. Onder andere vroege ervaringen met haar vader lijken een belangrijke rol in haar psychose te spelen. Om nog meer verbondenheid met Senua te voelen, had ik het mooi gevonden als er bijvoorbeeld meer terugblikken naar haar jeugd zouden zijn.
Ook denk ik dat spelers die een meer combat- en/of puzzelervaring zoeken, of anderszins meer uitdaging, de game anders zullen waarderen. De puzzels zijn relatief eenvoudig en hoewel de wereld duister en bedreigend oogt, is de combat weinig uitdagend.
Voor mij persoonlijk betekent een 10 dus niet per se dat de game perfect is, maar vooral dat ik een fantastische game-ervaring voorgeschoteld heb gekregen binnen het genre dat de game is. Senua’s Saga is dus wat mij persoonlijk betreft een perfecte verhalende game.
Conclusie
Fantastische graphics, top-notch audiodesign en een meeslepend verhaal. Ninja Theory vervolgt op sublieme wijze het verhaal van Senua in Senua’s Saga: Hellblade II en overtreft alle verwachtingen. Hellblade II biedt een cinematografische ervaring zoals we die zelden op consoles hebben gezien, mede dankzij het overtuigende acteerwerk van Melina Juergens, die Senua en haar lijdensweg op indrukwekkende en indringende wijze weet te vertolken. Met Senua’s Saga: Hellblade II zetten Ninja Theory en Xbox Game Studios een nieuwe standaard neer! En Senua zelf? Zij verdient wat mij betreft een plek tussen de meest iconische personages in videogames.
