Planescape en Icewind Dale in één bundel? De ene ervaring verschilt behoorlijk van de ander. Een game die je speelt puur voor z’n vechtsysteem tegenover een van de meest waanzinnige vertellingen in de business. Wie moet ik dit nou aanraden?
Okay, de games komen van dezelfde ontwikkelaar, draaien op dezelfde engine en hebben een link met Dungeons & Dragons. Maar toch? Nadat het Amerikaanse Black Isle Studios eind jaren 90 naam heeft gemaakt met Fallout 1 en 2, kwam het rond het millennium met twee even verschillende als succesvolle titels op de proppen. Hoe laten deze pc-klassiekers zich nu spelen. Bijna 20 jaar later en met een besturingsoptie waar tijdens de ontwikkeling toentertijd nooit rekening mee is gehouden?
Planescape: Torment
Het hoofdpersonage in Planescape, The Nameless One, is een onsterfelijke. Van de talloze levens die zijn verstreken heeft hij geen herinneringen meer. Tot hij op een dag ontwaakt in een mortuarium, geplaagd door beelden of dromen waar hij geen verklaringen voor heeft. Het is de start van een van de meest krachtige en spraakmakende vertellingen in gaming. In de zoektocht naar wie jij bent, behandelt de game thema’s als de dood en berouw en gebruikt ze om jou morele keuzes te laten maken. Vanwege de sterke opbouw en het fantastische schrijfwerk zijn dit de meest impactvolle momenten in de Planescape.
Het dialoog is in Planescape bijna altijd de manier om verder in het spel te komen. Zo heb je de mogelijkheid om je jezelf uit een bossfight te lullen. Ook wordt je beloond voor kennis die je tijdens de dialogen opdoet en wel in de vorm van experience. Geheel in tegenstelling tot Icewind Dale zijn gevechten dus vaak optioneel. Je moet dan ook van lezen houden en aandacht hebben voor hetgeen je voorgeschoteld wordt. De dialogen kunnen namelijk ook wel aanvoelen als op opzichzelfstaande puzzels. Ik kan er dan met mijn hoofd ook niet bij dat ze juist Torment en Icewind Dale hebben gebundeld.
De wereld van Planescape: Torment is gebaseerd op het Dungeons & Dragons universum Planescape. Losse werelden die middels magische portalen met elkaar zijn verbonden. Nu ken ik de D&D campagne niet zo goed, maar in deze game staat het universum garant voor de nodige verrassingen. Een van de belangrijkste redenen daarvoor is dat als je ergens maar genoeg in gelooft, het ook werkelijk gebeurt. Je kunt je dus wel voorstellen dat je de meest uiteenlopende en waanzinnige karakters tegen het lijf loopt.
Icewind Dale
Je zou Icewind Dale kunnen bestempelen als een Baldur’s Gate minus de interessante karakters en het verhaal die je motiveren om verder te spelen. De setting is de gelijknamige regio Icewind Dale, onderdeel van de Dungeons & Dragons campagne Forgotten Realms. Deze ijzige regio staat garant voor bikkelharde gameplay. Net als in D&D werk je aan de statistieken van je karakters en is je succes voor een groot deel afhankelijk van je kennis van de wetten en regels die Dungeons & Dragons rijk is. Naar mijn mening wordt je op dat vlak ook teveel in het diepe gegooid.
Aan het begin van de game kun je met zes karakters starten die de game aan je voorstelt. En voor nieuwere spelers is dat niet onverstandig. In de eerste plaats om er zeker van te zijn dat je in alle categorieën bent vertegenwoordigd en in de tweede plaats omdat je anders alles zelf moet kiezen. Van het je uit D&D misschien wel bekende alignment zoals ‘lawful good’ en ‘chaotic neutral’ tot aan de kleur van je outfit en de vaardigheden waar je in wil investeren. De vrijheid die je hierbij geniet is behoorlijk groot (nog niet zo groot als in een game als Divinity, maar toch). Je moet best wat kennis van zaken hebben om met een stel avonturiers op de proppen te komen waar je in de game ook ver mee komt. Om meteen aan het begin van de game zulke belangrijke keuzes te moeten maken, dat is voor nieuwe spelers helemaal niks.
Beamdog had ons het leven via slimme tooltips en tutorials een stuk makkelijker kunnen maken. Nou heb je verschillende moeilijkheidsgraden om uit te kiezen maar op de allermakkelijkste moeilijkheidsgraden wordt je onvoldoende gedwongen om het spelletje te leren. In Icewind Dale en Heart of Winter draait het dus vooral om het gevecht en het in de pan hakken van een enorme hoeveelheid verschillende dieren, monsters en ander gespuis. Je party begint aan hun avontuur vanuit een taveerne. Het gevoel van avontuur is, ondanks de leeftijd van de game, nog aanwezig. Met name vanwege de prachtige getekende landkaart waar je, na een blik er op geworpen te hebben, het gevoel bij krijgt dat je een reis te wachten staat die zijn weerga niet kent. Ook de sterke achtergrondmuziek draagt hieraan bij.
Hoe laat het zich sturen?
Als het aankomt op je voortbewegen en het verkennen van de omgeving dan ben je op de pc met enkele muisklikken klaar. In de console-versie neem je met de analoge stick de controle over de karakters . Daarnaast kun je op elk willekeurig moment wisselen tussen deze besturing en de traditionele ‘tactics mode’ waarbij je de volle controle krijgt over de cursor. Middels versimpelde, cirkelvormige menu’s wissel je vrij snel tussen karakters en de verschillende subsystemen en menu’s in beide games. Ten opzichte van de pc moet je flink inboeten aan snelheid en gemak, maar de games zijn gewoon speelbaar.
Kom je in een gevecht terecht, wat bij Icewind Dale een stuk aannemelijker en hinderlijker is dan bij Torment, dan is het behelpen. Beamdog heeft mijn inziens, om het te laten slagen op de console, te weinig gedaan om de menustructuur tijdens de gevechten te versimpelen. Waar de bovengenoemde initiatieven wel aanslaan en wennen blijven de gevechten gewoon een verhaal apart. Het is hard werken. Nu kun je de realtime gevechten gelukkig pauzeren om je selecties te maken of vaardigheden te activeren. Op deze momenten probeer je orde te scheppen in de vrij chaotische gevechten.
Enhanced
De Enhanced bundel omvat Planescape: Torment, Icewind Dale en de Icewind Dale expansion Heart of Winter. Samen toch goed voor zo’n 80 uur speelplezier. Beamdog heeft de nodige bugfixes in de bundel zitten. Toch ben ik tijdens mijn speelsessie van Icewind Dale op een paar problemen gestuit. Zo bleef in een geval het scherm hangen op pauze en bood enkel het herstarten van de game uitkomst. Ook bleef een van m’n avonturiers hangen na een conversatie met een jonge vrouwelijke npc (in het dagelijks leven begrijp ik dat nog wel).
Icewind Dale en Heart of Winter kun je met tot zes spelers via online matchmaking doorlopen. Althans, dat heb ik begrepen. Op moment van schrijven is de multiplayer nog niet beschikbaar. In hoeverre dat werkt en of het stabiel is, dat blijf ik je dus even schuldig. Mocht je hier in geïnteresseerd zijn, dan lijkt het mij een reden om te wachten tot Beamdog met de bewuste patch komt. Wel durf ik alvast te beweren dat Icewind Dale en Heart of Winter zich hiervoor beter lenen dan de Baldur’s Gate games. Het verhaal is wat simpeler en er ligt een grotere focus op het doorlopen van dungeons en het bevechten van monsters en ander gespuis.
De omgevingen van de beide games zien er met de hd-update nog vrij strak uit. Datzelfde gaat niet op voor de karakters. De sprites steken een beetje af tegen de achtergronden, ze zijn naar huidige maatstaven gewoon niet sterk. Ook van de animaties moet je niet veel verwachten. Toch zit er met name in de sprites van Torment voldoende karakter om ervan te kunnen genieten. Samen met een wereld die met zoveel creativiteit, fantasie en kunde is gerealiseerd is Torment de titel die vandaag de dag nog op mijn waardering kan rekenen.
De menu’s en teksten vond ik in eerste instantie maar moeilijk leesbaar, gelukkig heb je een handvol opties om mee te spelen waarmee dit snel is aangepast. Met de vrij gedetailleerde omgevingen en het isometrische perspectief waar je eigenlijk geen controle over hebt kan het soms lastig zijn te bepalen waar je je nu wel en niet kunt voortbewegen.
Conclusie
Twee klassiekers die met een totaal andere focus zijn ontwikkeld. Als de games niet gebundeld zouden zijn, zou ik ze makkelijker kunnen aanraden, zeker vanwege de forse adviesprijs van € 49,99 euro. Bovendien gaat voor beide games op dat je de beste versies voor minder op de pc vindt. Toch ben ik enorm gelukkig met het feit dat de bundel is uitgebracht voor de Xbox. Torment is een absolute must voor gamers die van verhalende ervaringen houden. De game weet constant te verrassen met slimme dialogen, interessante concepten en een van de meest originele spelwerelden in de business.
Icewind Dale doet dat allemaal niet. Het is simpelweg een manier om een pen & paper avontuur naar je Xbox te halen. Een avontuur dat je bij voorkeur deelt met vijf vrienden, al kan ik helaas nog niet zeggen of de multiplayer naar behoren gaat werken. Icewind Dale is qua gameplay zeer getrouw aan Dungeons & Dragons en straft je genadeloos af als je de wetten en regeltjes niet heel serieus neemt. De moeilijkheidsgraad kan zeker als bevredigend worden ervaren maar je moet echt van de combat houden en vijand na vijand in de pan willen hakken. Ik neig te schrijven dat de besturing via de gamepad je op een gegeven moment met Icewind tegen gaat staan, zeker omdat deze game om combat draait, het vlak waarop ik zelf in de vertaling van muis en toetsenbord naar de controller de grootste problemen zie.
