Stemacteurs en motion capture performers gaan staken over AI-bescherming na bijna twee jaar onderhandelen. Maar hoe zit dat nu precies en hoe erg staan ze in hun recht met deze staking?
Hollywoods stemacteurs en motion capture performers hebben donderdag gestemd om te gaan staken, wat een deel van de entertainmentindustrie opnieuw stillegt. Dit volgt op mislukte gesprekken over een nieuw contract met grote gamestudio’s, waarbij AI-bescherming het struikelblok blijkt te zijn.
Deze staking – de tweede voor videogame stemacteurs en motion capture performers onder de Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists (Sag-Aftra) – gaat in om 12:01 uur op vrijdag. Na bijna twee jaar onderhandelingen met gamegiganten zoals Activision, Warner Bros en Walt Disney Co, is er nog steeds geen akkoord over een nieuwe interactieve media-overeenkomst.
Volgens Sag-Aftra onderhandelaars zijn er weliswaar vorderingen gemaakt op het gebied van lonen en werkveiligheid, maar weigeren de studio’s een deal te sluiten over de regulering van generatieve AI. Zonder bescherming kunnen gamebedrijven AI trainen om de stem van een acteur te repliceren of een digitale kopie van hun uiterlijk te maken zonder toestemming of eerlijke compensatie, aldus de vakbond.
Misbruik van AI
Fran Drescher, de voorzitter van Sag-Aftra, benadrukte in een verklaring dat leden geen contract zouden goedkeuren dat bedrijven zou toestaan “AI te misbruiken”.
“Genoeg is genoeg. Wanneer deze bedrijven serieus worden over het aanbieden van een overeenkomst waar onze leden mee kunnen leven – en werken – zullen we hier zijn, klaar om te onderhandelen,” aldus Drescher.
Een vertegenwoordiger van de studio’s was niet direct bereikbaar voor commentaar.
De wereldwijde videogame-industrie genereert jaarlijks meer dan $100 miljard aan winst, volgens marktanalysebureau Newzoo. De mensen die deze games ontwikkelen en tot leven brengen, zijn de drijvende kracht achter dat succes, aldus Sag-Aftra.
“Achtien maanden van onderhandelingen hebben ons laten zien dat onze werkgevers niet geïnteresseerd zijn in eerlijke, redelijke AI-bescherming, maar eerder in flagrante uitbuiting,” zei Sarah Elmaleh, voorzitter van de onderhandelingscommissie voor de interactieve media-overeenkomst.
Vorige maand vertelden vakbonden onderhandelaars aan de Associated Press dat de gamestudio’s weigerden “een gelijk niveau van bescherming tegen de gevaren van AI te bieden voor al onze leden” – specifiek voor motion capture performers.
Leden stemden vorig jaar massaal om de leiding het mandaat te geven om te staken. Zorgen over hoe filmstudio’s AI zullen gebruiken, hielpen de film- en televisie stakingen van de vakbond vorig jaar aan te wakkeren, die vier maanden duurden.
Het laatste interactieve contract, dat in november 2022 afliep, bood geen bescherming rond AI maar zorgde voor een bonus compensatiestructuur voor stemacteurs en performance capture artiesten na een staking van 11 maanden die in oktober 2016 begon. Die werkonderbreking was de eerste grote arbeidsactie van Sag-Aftra na de fusie van Hollywood’s twee grootste acteursvakbonden in 2012.
De videogame-overeenkomst dekt meer dan 2.500 “off-camera (voice-over) performers, on-camera (motion capture, stunt) performers, stuntcoördinatoren, zangers, dansers, poppenspelers en achtergrond performers”, aldus de vakbond.
Te midden van de gespannen interactieve onderhandelingen creëerde Sag-Aftra in februari een apart contract dat indie- en lowbudgetvideogameprojecten dekte. Deze onafhankelijke interactieve media-overeenkomst bevat enkele van de AI-beschermingen die videogame-industrie giganten hebben afgewezen (hier is verder niet veel over bekend, maar wel reden genoeg voor een staking).
Gretigheid of innovatie?
Het interessante van deze kwestie is natuurlijk wat hier nu ‘ethisch’ is om te doen. Stel dat je als bedrijf een manier hebt om resultaten te genereren (stemmen, motion capture) zonder daarbij arbeidskracht nodig te hebben (de acteurs), dan ben je al snel geneigd het te gebruiken. Het uitdagende is hier dat je met iemands persoonlijke kwaliteiten (stem, uiterlijk, beweging) nieuwe resultaten gaat genereren en nabootsen.
Tegelijkertijd is dat iets wat we nu al ruim 100 jaar aan het doen zijn door middel van robotisering en automatisering. We bootsen de kwaliteiten van een mens na en verbeteren dat soms met een factor 100 qua snelheid en inzet (zoals Henry Ford dat deed met het bouwen van fabrieken met geautomatiseerde processen begin 20e eeuw). Wat is er nu anders? Is het nu niet meer ethisch omdat het om een stem en gezicht gaat?
Een ander punt waar over nagedacht moet worden is de rechten van de geleverde prestaties. Als een stemacteur iets levert aan Warner Bros. voor een game, liggen de rechten van de geluidsbestanden dan bij Warner Bros. of kan de stemacteur daar nog iets over zeggen? Ik denk namelijk dat het allemaal puur voor Warner Bros. is omdat er betaald wordt voor de geleverde prestaties.
In dat geval kan je roepen wat je wil, maar is een bedrijf in staat om het aan te passen en te gebruiken naar eigen inzicht (mits er natuurlijk in het contract verder niks staat over het gebruik van de geleverde prestaties). Hier moet dus een alternatief voor komen (vandaar deze staking).
Een nieuw contract
Persoonlijk vind ik dat er een nieuw gesprek mag komen over hoe je als opdrachtgever en opdrachtnemer met elkaar omgaat met een nieuwe ontwikkeling als AI, alsmede de inzet van de geleverde resultaten van de opdrachtnemer. Stel dat een stemacteur (opdrachtnemer) diens bijdrage heeft geleverd en de opdrachtgever gaat hier achteraf mee aan de haal. Die gaat bijv. via AI nieuwe resultaten genereren zonder daarvoor de opdrachtnemer voor nodig te hebben, dan vind ik dat vrij respectloos mits hier van tevoren niks over is gerept.
Het is dus – naar mijn inziens – nodig om een ander contract hiervoor te maken waarbij de acteur alsnog compensatie ziet mits AI wordt gebruikt om resultaten te genereren met het uiterlijk/de stem. In de rechtszaal is dit natuurlijk moeilijk aan te vechten omdat het om een ethische kwestie gaat. Contractueel kan je niks maken tegen de bedrijven. In dat geval is een staking dan het enige wat er overblijft om te kunnen doen.
