Natuurlijk zal het gros van de games alleen puur om entertainment gaan. Lekker schieten of een potje voetballen. De categorie ‘gedachteloos gamen’.
Toch zien we steeds vaker dat games ook een bepaalde boodschap meenemen. Een stukje ervaring meegeven. Dit zagen we al in games zoals This War of Mine maar dat blijven toch een beetje games voor de liefhebber, games die echt alleen gericht zijn op die ervaring. We zien dat de mainstream er ook meer en meer op stort. Dat dit niet altijd begrepen wordt door de categorie spelers die alleen willen ‘schieten zonder na te hoeven denken’ wordt duidelijk als je in de social media reacties leest over bepaalde games.
Mafia 3
Laten we het bijvoorbeeld eens over de net uitgekomen Mafia 3 hebben. Al redelijk snel zagen we berichten opdoemen over spelers die zich stoorde aan de racistische taal in de game of zelfs totaal niet zagen wat er aan onderliggende boodschap in de game zit en wanneer het zich afspeelt. Mafia 3 draait, naast het opbouwen van een crimineel imperium, ook om de ongelijkheid tussen de zwarte en blanke bevolking in de US. Een ongelijkheid die tot op de dag van vandaag nog steeds aanwezig is. Zelfs in dit toch tolerante, al wordt dat wel steeds minder, land zien we etnisch profileren gebeuren. In de US is dat nog een graadje erger, daar vallen doden simpelweg omdat de huidskleur van een verdachte als gevaarlijk wordt aangemerkt.
Mafia 3 speelt zich af in de roerige jaren 60. De tijd van de Vietnamoorlog. De tijd dat de Afro-Amerikaanse bevolking zich steeds meer begon te realiseren dat ze alleen goed waren om oorlogen te vechten voor dit land maar niet goed genoeg om voorin in de bus te mogen zitten. Die sentimenten zitten overduidelijk maar soms ook subtiel in de game verscholen. Het automatisch wegsturen van een zwarte Amerikaan bij de hoofdingang van een woning (want zij zijn altijd de hulp en nooit de gast). Het wegdraaien van een blank echtpaar waarbij de handtas angstvallig wordt vastgehouden omdat de hoofdrolspeler langs loopt. Het zuiden van Amerika was doorspekt van zwaar racisme. In veel plekken was het lynchen van zwarten iets wat ongestraft plaats kon vinden. De gamemakers willen wel degelijk dat je ervaart hoe het is om in die tijd niet blank te zijn.
Toch blijkt die boodschap niet altijd aan te komen. Op zulke momenten vraag ik mij wel af in hoeverre een stukje kennis, een stukje onderzoeken onderdeel zou moeten zijn van je beslissing om een game te kopen. We gaan wel massaal gameplay video’s bekijken, lezen reviews, wisselen ervaringen uit maar op het gebied van ‘waar gaat deze game nu eigenlijk allemaal over’ is er vaak geen interesse om die kennis op te doen. Vaak zie je uit die hoek dan ook de opmerkingen komen of men verkoopt de game na drie dagen omdat het toch niet is wat ze verwachtten. Ik kan me nog een reactie herinneren waarin een poster arrogant meldde dat Battlefield 1 totaal niet accuraat was omdat er in die tijd helemaal geen automatische wapens waren. Juist de manier waarop dit dan met veel sarcasme wordt gemeld, met een soort van ‘ik weet het allemaal beter’, maakt dat ik van mening ben dat een beetje achtergrond informatie halen niet geheel onbelangrijk is.
Battlefield 1
Ik ben juist begonnen met de campaign en ben al weer weggeblazen door de manier waarop EA en DICE ons als spelend publiek duidelijk proberen te maken hoe zinloos oorlog is. Met name deze oorlog die alle oorlogen had moeten beëindigen. De campaign is geen vast pad met één persoon waarmee je op weg gaat. Nee, de campaign geeft je de ervaring van verschillende personen op verschillende plekken. Personen zoals die in de intro van de Single Player Campaign te zien zijn waarbij het telkens eindigt met de dood van die personen (kijk maar naar de trailer). Het daarna tonen van de naam en datum van geboorte en overlijden drukt je met je neus op de feiten. Daarom alleen al is de intro zeer indrukwekkend. Als je als soldaat deze oorlog betrad was de kans dat je niet levend terug zou komen vele malen groter dan dat je het zou overleven.
Als je daarna echt gaat spelen met deze personen wordt je ook tijdens de verschillende ‘levenslopen’ van de personages die zich op verschillende plekken en slagvelden afspelen, geconfronteerd met de uitzichtloosheid van deze oorlog. Wederom een stukje maatschappelijk bewust maken van een belangrijk onderwerp. En ook weer één die je naar het nu kan trekken. Naar de zinloze doden in Aleppo en op alle andere slagvelden in de wereld.
Metal Gear Solid V had het ook. Achtergronden uit de jaren 80. Slagvelden in Zuid-Afrika en Afghanistan. Extra informatie over deze conflicten. Maar ook Deus Ex laat je ervaren hoe het is om de buitenstaander te zijn, niet bij de ‘goede mensen’ te horen. Terrorist genoemd te worden puur omdat je bepaalde kenmerken hebt, in dit geval technologisch verbeterde ledematen en zintuigen. Ook daarin zit een boodschap en willen de makers je iets laten ervaren.
Niet simpelweg een shooter
We zien dus steeds meer dat gamemakers niet alleen meer simpelweg een shooter maken die eigenlijk draait om knallen en afmaken. Men zoekt naar meer inhoud, men wil een boodschap meegeven. Ik persoonlijk kan hier wel veel waardering voor opbrengen. In een wereld die polariseert, die steeds meer om het ‘ikke ikke’ gaat, die ook steeds minder van de geschiedenis lijkt te weten en ogenschijnlijk in dezelfde valkuilen loopt die we 80 jaar geleden ook zagen. Dan kan ik alleen maar applaudisseren voor de manier waarop Mafia en Battlefield deze onderwerpen wel neerzet. Hopelijk bereikt men op deze manier toch dat publiek die eigenlijk niets weet over de achtergronden van zo’n game of niet veel weet van de geschiedenis in het algemeen. Die hen toch een stukje educatie geeft waardoor ze zich hopelijk iets meer verdiepen in de achtergronden. Dat is ook waar de game ook om draait. Die dan zelf ervaren, met behulp een beetje inlevingsvermogen, hoe het is om in de situatie te leven waar de hoofdpersoon van de game op dat moment in zit. Dit naast de simpele entertainment en het lekkere gevoel wat je krijgt als je kan knallen. Want natuurlijk moet dat wel blijven maar nu met een extra bonus ernaast. Hoe kijken jullie hiernaar? Interesseert de achtergrond je geen zier en maakt het je niet uit dat je daardoor een stuk essentie van de game eigenlijk mist of kan je, net zoals ik, dit ontzettend waarderen en voel je wel degelijk de boodschap die de makers ons proberen mee te geven? Ben benieuwd naar jullie meningen hierover.
