Het is inmiddels steeds gebruikelijker dat kinderen op school met iPad’s, computers, laptops etc. in aanraking komen. Daar kunnen natuurlijk games op worden gespeeld. Ze worden gebruikt om kennis over te dragen en inzicht te bieden op een interactieve manier. De makers van Minecraft haken hier op in door hun eigen variant te maken: Minecraft Education Edition.
Je had het zelfs in de jaren 90 al, dat je naar de mediatheek ging, een CD in de computer moest stoppen en op knopjes kon drukken met de muis om zo bepaalde rekensommen te maken. Dat is anno 2016 een stuk moderner geworden, ook op het gebied van interactie. Een game is het middel bij uitstek om leerlingen gereedschappen voor interactie te bieden en kennis op een andere manier over te brengen dan enkel een boek. Dit zie je al jaren binnen de ontwikkelingen van games, waar je bijvoorbeeld onderwijsgames hebt, of ‘serious games’, waar het doel niet entertainment is, maar juist het verwerven van inzicht.
Zoals je in de video hierboven kunt zien, krijgen kinderen een onderwijsvriendelijke variant van Minecraft en krijgen ze de opdracht om een huis te bouwen. Nu kan je denken: ‘fijn, dus ze leren hoe ze Minecraft moeten spelen met beperkte middelen in de game’ en dat is ergens zeker waar. Maar Minecraft is niet alleen vrijheid van keuze om te doen wat je wilt, het is ook samenwerken als je met z’n allen een huis moet bouwen, of efficiënt moet omgaan met middelen. Ook kunnen er hele elektra-schema’s gemaakt worden met redstone. Juist ’teamwork’ is iets wat naar voren mag komen in het onderwijs van 2016, waar toch al gauw de nadruk ligt op individuele prestaties.
Hoe drukker iemand bezig is met informatie, hoe beter diegene de informatie tot zich neemt. Uiteindelijk levert dit, afhankelijk van de informatie, kennis op. Daarom is een initiatief als Minecraft Education Edition een leuke nieuwe manier voor leerlingen om te leren.
Maar waarom gaan we niet verder dan Minecraft?
Minecraft is leuk voor kinderen en jonge tieners, maar die ontgroeien dit ook wel na een tijdje. Je gaat echt een 15 jarige niet meer enthousiasmeren voor het spelen van Minecraft als het als ‘huiswerk’ functioneert. Ik denk dat ook voor deze doelgroep een game kan worden gemaakt. Jaren geleden schreef ik een essay op de universiteit waar ik uiteenzette hoe games als Assassin’s Creed eigenlijk ook functioneren als ‘serious games’ wanneer de speler dit zou willen. Kijk naar Assassin’s Creed: Brotherhood, waar je in het middeleeuwse Rome kan rondlopen en alle monumenten kan beklimmen. In het spel staat ook telkens een venstertje wanneer je meer informatie van een gebouw wilt weten. Het lijkt mij dat zo’n game een middel zou kunnen zijn om te leren over geschiedenis van bepaalde periodes?
Een boek is natuurlijk een prachtig middel om een periode te beschrijven, maar een leerboek van geschiedenis brengt dit heel statisch. Een game zou, naast tekst, ook audiovisueel spektakel kunnen bieden om iets te leren. Laat hem maar als soldaat in één van Wereldoorlogen spelen, zoals dat nu al gebeurt met Verdun (Eerste Wereldoorlog) en Call of Duty (Tweede Wereldoorlog). Dan heb ik het over een ‘onderwijs’ variant, waar geweld bijvoorbeeld niet per se wordt verheerlijkt, of waar soldaten neerknallen punten oplevert. Nee, ik heb het over een game die de speler, de leerling, actief laat omgaan met de geschiedenisfeiten en waar hij zelf het inzicht vergaart over hoe de situatie toen was.
Als we naar een ander vak kijken, aardrijkskunde, zou je een soort management game kunnen maken waar leerlingen gebouwen moeten neerzetten, of een boerderij moeten runnen en kijken welke uitdagingen ze tegenkomen. Met wat voor grond heb je te maken? Waar laat je het afval? Wat voor materialen heb je nodig? Wat voor effect heeft het vee op je landbouw? Het kan saai klinken als je het in je vrije tijd speelt, maar leuk als je het tijdens de les probeert.
Toekomst voor onderwijs met games in gedachten
Initiatieven als Minecraft Education Edition vind ik positief. Toch hoop ik dat niet alleen kinderen tot en met 12 jaar in aanraking komen met onderwijsgames, maar tieners op middelbare school ook. Dan heb ik het niet over de simpele games die er nu al zijn, waar een tekstboek heel saai wordt omgetoverd tot wat bewegende plaatjes, of een simplistisch spelletje voor economie. Nee, ik heb het over de wat diepgaande ervaringen in een spel, waar emotie bij hoort, waar zaken tot je doordringen en niet als een soort ‘bezigheidstherapie’ worden gepresenteerd. Er komen natuurlijk heel wat praktische uitdagingen bij, want huur maar eens een studio in die enkel een spel voor onderwijs maakt en de gevraagde kwaliteit kan leveren. Volgens mij wagen grote ontwikkelaars zich er niet aan en daarom is het vooralsnog toekomstmuziek. Maar ooit, als ik zelf kinderen heb die op een gegeven moment naar de middelbare school gaan, hoop ik dat zij net zoveel van Rome leren als ik deed met Assassin’s Creed: Brotherhood (maar dan zonder het vermoorden van soldaten om zo punten te vergaren).
